هوش کلاغ ها را دست کم نگیرید!

بعضی از کلاغها در گروه های بزرگ زندگی می کنند. نتایج تحقیقات دانشمندان انگلیسی حاکی از آن است که پرنده‌ها و به خصوص خانواده کلاغها، بیش از آنچه که در گذشته تصور می‌شد باهوش هستند.

"کریستوفر برد" از بخش جانورشناسی دانشگاه کمبریج انگستان که در این مورد تحقیقات گسترده‌ای انجام داده، معتقد است که پرندگان و در راس آنها خانواده کلاغها، علاوه بر آنکه از حافظه بسیار خوبی برخوردارند، توانایی استدلال‌های پیچیده اجتماعی را هم دارند.

آنچه که حیرت آقای "برد" را بیش از همه برانگیخته، توانایی خارق العاده کلاغها در ساخت و استفاده از ابزار است.

البته بخشی از هوش این پرندگان در تعامل با سایر اعضای گروهی که در آن زندگی می کنند جلوه گر می شود. مثلاً کلاغها قادرند به راحتی افراد مختلف گروه را از هم تشخیص دهند، و یا با بعضی از آنها روابط نزدیکتری برقرار کنند.

رفتار فریبکارانه

زندگی کردن در گروه، گاهی اوقات باعث می شود کلاغ ها رفتارهای فریبکارانه‌ای از خود به نمایش بگذارند. نتایج این تحقیقات نشان می دهد که گونه خاصی از زاغها، استاد این شیوه‌های فریب‌کاری هستند.

بسیاری از کلاغها عادت دارند غذا و آذوقه را برای مصرف در آینده، به خصوص در فصل سرما ذخیره کنند. اما گونه به خصوصی از زاغها حتی در این مورد یک قدم فراتر می روند.

آنها اگر متوجه بشوند که تحت نظر هستند، برای فریب دادن و گیج کردن پرنده های دیگر منقار خود را در زمین فرو می برند بدون آنکه غذا را در آن نقطه قرار داده باشند. سپس ممکن است آنها غذا را در نقطه ای دیگر مخفی کنند.

تست آینه

اگر بفهمند تحت نظرند، رفتارهای گمراه کننده ای از خود بروز خواهند داد. پیش از این تصور می شد تنها بعضی از انواع پستانداران، از جمله دلفین ها و فیل ها از وجود خود آگاهی دارند و به نوعی از توانایی تشخیص خود برخوردارند.

اما سال گذشته برای نخستین بار گروهی از محققان آلمانی دریافتند که گونه ای از کلاغ ها (مگپای) نیز از این توانایی برخوردارند.

به این ترتیب که با قرار دادن یک پرچسب رنگی زیر منقار این پرندگان، و قرار دادن یک آینه مقابل آنها، مشاهده شد که این زاغ ها با تشخیص تصویر خود در آینه، تلاش می کنند برچسب را از منقار خود جدا کنند.

ساخت و استفاده از ابزار

اما علاوه بر توانایی کلاغ ها در محیط های اجتماعی، موضوع دیگری که حیرت دانشمندان را برانگیخته توانایی آنها در ساخت و استفاده از ابزار است.

تحقیقات اخیر نشان می دهد که کلاغ ها در این مورد نه تنها از پستاندارانی نظیر شامپانزه ها چیزی کم ندارند، بلکه در مواردی رفتار پیچیده تری هم از خود به نمایش می گذارند.

راسل گری، و تیم تحقیقاتی او از دپارتمان روان شناسی دانشگاه آکلند با مطالعه کلاغهای "نیو کلدونین" که در جزیره‌ای به همین نام در اقیانوس آرام زندگی می کنند، پی بردند که این کلاغ ها با جدا کردن شاخه اصلی، جدا کردن انشعابات آن و سپس شکل دادن به انتهای شاخه، ابزاری درست می کنند که در به دام انداختن کرمها و حشرات کاربرد دارد.

سوال بی جواب

هوش کلاغها حتی در مواردی بیش از هوش پستاندارانی مثل شامپانزه هاست. در حالیکه دانشمندان موفق شده‌اند به بسیاری از رفتارهای هوشمندانه کلاغها از جمله کلاغهای جزیره "نیو کلدونین" پی ببرند، اما یک سوال اساسی وجود دارد که هنوز پاسخ قانع کننده‌ای برای آن پیدا نشده است.

آنها مایلند بدانند که دلیل یادگیری و پیشرفت مهارت در ساخت و کاربرد ابزار توسط این نوع خاص کلاغها چیست.

نکته جالب این است که حتی با دور کردن کلاغ های "نیو کلدونین" از محیط اصلی زندگی آنها، و قطع رابطه آنها با سایر اعضای گروه، این کلاغها همچنان توانایی ساخت ابزار برای رفع مشکلاتشان را به ارث می‌برند.

به این ترتیب دانشمندان می گویند با وجودی که شاید بعضی از مردم تصور کنند تحقیقات علمی در مورد پرندگان و به خصوص کلاغ ها بسیار پیشرفته است، در عمل این یافته اثبات می کند که آنها هنوز در مراحل ابتدایی تحقیقات به سر می برند.